Pavane vanaf 2.23

Guillarde vanaf 5.02

De symfonie is een instrumentale compositie voor orkest. Zoals veel muzikale vormen tijdens het classicisme, heeft de symfonie een vaste volgorde, waar weinig van wordt afgeweken. Een klassieke symfonie bestaat uit vier delen:

1. Een snel deel (allegro) in hoofdvorm.

2. Een langzaam deel (adagio, andante of largo).

3. Een deel gebaseerd op een dans, bijna altijd een menuet en trio of een scherzo en trio.

4. Een snel deel in een rondovorm.

Een (solo)cadens is een fragment van een soloconcert, waarin de solist zijn vaardigheden kan laten zien door een virtuoze, vaak geïmproviseerde passage te spelen.

Luister naar het fragment uit Vioolconcert nr. 5 van de componist Wolfgang Amadeus Mozart (1756 – 1791) . De solist speelt een cadens bij de fermate. Na de 'tr' (triller) van de solist, valt het orkest weer in.

Een menuet is een Franse dans met een driedelige maatsoort. Deze dans was vóór het classicisme lange tijd één van de meest populaire dansen bij de adel. Wanneer deze muziek niet werd gespeeld om op te dansen, werd het vaak sneller uitgevoerd. In het classicisme komt het menuet vaak voor als derde deel van een symfonie.

Een rondo is een compositie waar een herhalend (rondo)refrein wordt afgewisseld door contrasterende delen. Een goed voorbeeld van een rondovorm is A B A C A, waarbij A het (herhalende) refrein is.

De sonate is een belangrijke vorm voor het structureren van langere stukken in de periode van het classicisme. Er bestaan sonates voor solo-instrumenten, maar ook voor kamermuziekensembles. De meeste sonates bestaan uit een snel deel (in hoofdvorm), een langzaam deel en daarna weer een snel deel. Soms heeft een sonate een extra voorlaatste deel in een dansvorm (menuet/scherzo en trio).

De hoofdvorm is een veelgebruikte compositievorm uit het classicisme. De hoofdvorm is op te delen in drie delen: de expositie, de doorwerking en de reprise.

• In de expositie worden de hoofdthema’s van de compositie geïntroduceerd. Thema 1 staat in de hoofdtoonsoort (bijvoorbeeld toonsoort C-majeur) en het contrasterende thema 2 staat in de dominanttoonsoort (toonsoort G-majeur). Wanneer thema 1 in mineur staat, moduleert thema 2 naar de majeurparallel. Om geleidelijk van het ene naar het andere thema te komen is een overgang nodig, de overgangszin. Om na thema 2 te bevestigen dat het stuk in een andere toonsoort staat, is er een uitbreiding van de slotcadens, die de slotgroep wordt genoemd.
• In de doorwerking wordt al het materiaal dat zich in de expositie heeft gepresenteerd verwerkt. Vaak komen motieven uit de thema’s terug in verschillende toonsoorten.
• In de reprise komen beide thema’s terug in de hoofdtoonsoort. Omdat er geen modulatie nodig is, wordt er (in plaats van een overgangszin) een verbindingszin gebruikt om van thema 1 naar thema 2 te komen. In sommige gevallen wordt er nog een extra einde geschreven aan de sonate, de coda.