Intervallen

Een interval is de afstand tussen twee tonen. Dit kunnen twee tonen zijn die tegelijkertijd klinken (tweeklank) of twee tonen die na elkaar klinken.

Een melodie bestaat uit intervallen die na elkaar te horen zijn. Een akkoord (drieklank) en een tweeklank bestaan uit intervallen die tegelijkertijd klinken. 

Toonladder

Intervallen komen voort uit een toonladder. Je kunt steeds van een noot uit de toonladder naar een andere noot uit de toonladder gaan. Een interval is een afstand tussen twee tonen. Elke afstand heeft zijn eigen naam.

De prime is een afstand tussen dezelfde noten. (C-C)

Bij een secunde (Latijn voor ‘twee’) ga je van de eerste noot van de toonladder naar de tweede noot. (C-D)

Bij een terts (‘drie’) ga je van de eerste noot naar de derde noot. (C-E)

Bij een kwart (‘vier’) ga je van de eerste noot naar de vierde noot. (C-F)

Naar de vijfde noot = kwint (C-G)

Naar de zesde noot = sext (C-A)

Naar de zevende noot = septiem (C-B)

Naar de achtste noot = octaaf (C-C')

Elk interval kan op elke noot beginnen. Tel de tussenliggende noten. Bijvoorbeeld:

Toonsafstanden

Intervallen kunnen benoemd worden met een naam, zoals secunde, terts en kwart. Een andere manier om een interval te benoemen is met het aantal toonafstanden.

We kijken hierbij naar de toonafstanden op de piano: tussen elke twee opvolgende toetsen, wit of zwart, zit een halve toonafstand. Twee halve toonafstanden vormen samen een hele toonafstand.

Let op! Tussen de E en de F zit een halve toonafstand, want daar zit geen zwarte toets tussen, net als tussen de B en de C. 

Overmatigd of verminderd

Daarnaast zijn er intervallen die rein, verminderd of overmatig kunnen zijn.

Dit zijn de kwart, kwint, octaaf. De overmatigde kwart en verminderde kwint worden ook wel tritonus genoemd. Dit interval bestaat namelijk uit drie hele toonafstanden. Het is het enige interval dat hetzelfde klinkt als zijn omkering; de overmatige kwart is namelijk enharmonisch gelijk aan de verminderde kwint. 

Ezelsbruggetjes luisteropdrachten

Om intervallen te kunnen onderscheiden, is het gemakkelijk om er een lied aan te koppelen. Hieronder een aantal voorbeelden. Het eerste voorbeeld is het interval omhoog en het tweede voorbeeld omlaag.